Khi bát hương trở nên cũ kỹ hoặc bị nứt vỡ thì bắt buộc phải thay bát hương mới trên bàn thờ gia tiên. Việc làm này thể hiện sự kính trọng của con cháu dành cho ông bà tổ tiên. Tuy nhiên thay thế bát hương cũ nếu không thực hiện đúng khách sẽ khiến gia đình gặp những tai ương không đáng có. Chính vì vậy hãy cùng tìm hiểu cách bỏ bát hương cũ đúng cách qua bài viết sau.
Mục Lục
Cách xử lý bát hương cũ: có nên bỏ hay không?
Theo tục lệ mà dân gian truyền lại, khi bát hương đã cũ hoặc bị hỏng thì gia đình sẽ tiến hành thay thế và bỏ nó đi bằng cách đưa ra sông hoặc đặt dưới các gốc cây lớn. Tuy nhiên, cách thay bát hương cũ này thực sự không chính xác. Việc bỏ lư hương xuống sông nước bẩn sẽ gây ô uế và mất lòng thành kính với gia tiên, hơn nữa việc làm này còn gây ô nhiễm môi trường nước. Còn nếu để lư hương dưới gốc cây sẽ làm mất mỹ quan nơi ở.
Việc thay bát hương cũ là tốt, thể hiện được sự thành kính đối với bề trên. Nhưng nên nhớ rằng không phải bạn muốn thay lư hương thế nào cũng được. Cần phải tìm hiểu về phong tục cũng như phương pháp khoa học để vừa giữ đúng thuần phong mỹ tục, vừa đảm bảo vệ sinh môi trường.
Như vậy việc đầu tiên mà gia chủ phải làm là xin phép thần linh và những người đã khuất trước. Theo đó, khi chuyển bát hương sang nhà mới, nghi lễ này có thể làm cùng một lúc. Cần khấn bái, xin phép và nêu rõ lý do của việc chuyển, thay bàn thờ cũ.
Nguyên tắc khi bỏ bát hương cũ
Đối với bát hương trên bàn thờ, nguyên tắc khi bỏ bát hương cũ sẽ tuân theo quan niệm “mọi thứ được sinh ra từ cát bụi sẽ về với cát bụi”.
Thông thường bát hương sẽ được làm bằng gốm, sứ nên để chúng trở về với cát bụi đúng cách cần đập nhỏ bát hương đó ra.
Khi đó những mảnh vỡ của bát hương tuyệt đối không được vứt xuống ao hồ hoặc bỏ vào thùng rác. Việc làm này không những làm mất đi tính linh thiêng mà còn dễ gây thương tích. Cách thức tốt nhất đó chính là chôn những mảnh vỡ chôn xuống vườn nhà hoặc chôn tại nhà thờ tổ.
Ngoài ra đối với những bát hương cũ được làm bằng kim loại thì nên đun chảy, sau đó trộn đất cát để thành quặng. Tuy nhiên việc đốt bát hương nóng chảy là điều khó thực hiện. Nên thông thường gia đình sẽ đem gửi vào nhà chùa để đúc tượng hoặc đúc chuông. Tuyệt đối không đem bát hương cũ bán đồng nát hoặc đi vứt sẽ phạm lỗi nặng với bề trên.
Như vậy việc cần thành khẩn xin phép, báo cáo với thần linh và những người đã khuất lý do, dự định và mong muốn để không không gây ảnh hưởng tới họ.
Chuẩn bị mâm lễ bỏ bát hương cũ
Khi bỏ bát hương cũ vì bất kỳ lý do gì thì mâm lễ giải xá cũng cần phải chuẩn bị đầy đủ những vật dụng sau:
- Đĩa ngũ quả (gồm 5 loại quả với 5 màu).
- Hoa tươi (sử dụng hoa cúc vàng) hoặc loại hoa 5 màu.
- Một số bánh kẹo (bóc ra sẵn).
- Trầu 3 lá và cau 3 quả, có cành dài đẹp.
- 1 đĩa xôi, 2 bát chè ngọt và 5 cái bánh bao.
- 3 đến Đinh tiền lễ (mỗi một đinh 10 lễ).
- 1 chén Trà (khô), 1 chén Rượu, 1 chén Gạo, 1 chén Nước và 1 chén Muối.
Cách thay bát hương cũ bằng bát hương mới
Khi tiến hành thay mới bát hương, cần phải thực hiện đầy đủ các bước sau đây.
Bước 1: Làm sạch bát hương mới
Bạn cần chuẩn bị một chiếc khăn lau mới, một chậu sạch chuyên dùng để lau dọn đồ trên bàn thờ và một ít rượu trắng. Sau đó nhúng khăn vào rượu và lau sạch từ trong ra ngoài bát hương.
Bước 2: Chuẩn bị tro để bỏ vào bát hương
Bạn có thể mua tro cho bát hương bàn thờ tại các cửa hàng bán đồ hàng mã. Tùy thuộc và kích thước bát hương mà chuẩn bị phần tro cho phù hợp. Bên cạnh đó bạn có thể chuẩn bị thêm các viên đá, ngọc quý để cho vào chung với tro.
Cách thay bát hương cũ bằng bát hương mới mọi nhà cần biết
Bước 3: Bốc tro cho vào bát hương mới
Trước hết bạn cần rửa tay sạch bằng rượu và gừng để tiến hành bốc tro. Cho tro vào bát bằng cách bốc lần lượt từng nắm và đếm theo thứ tự: Sinh – Lão – Bệnh – Tử. Căn sao cho nắm cuối cùng rơi vào chữ Sinh thì dừng lại.
Lưu ý không được đổ tro vào bát hương mà phải bốc bằng tay. Trước khi bốc hương cũng cần phải khấn báo với tổ tiên.
Bước 4: Đặt bát hương mới lên bàn thờ gia tiên
Sau khi đã bỏ đủ tro vào bát, việc tiếp theo cần làm là đặt lại bát hương vào đúng vị trí cũ ban đầu. Thông thường trên bàn thờ sẽ có ba bát hương. Nhìn theo phía của người đứng khấn, ở giữa sẽ là bát hương thần linh, bên tay phải là bát hương gia tiên, bên tay trái là bát hương bà cô.
Bước 5: Sắm lễ, thắp hương báo cáo
Sau khi mọi công việc đã hoàn tất, bạn sắm một mâm lễ hoa quả để báo cáo với bề trên. Lễ vật không cần nhiều, chỉ cần thành tâm là được. Rửa sạch sẽ hoa quả và bày lên bàn thờ. Hoa quả và sính lễ nên đặt trước bát hương là tốt nhất. Thắp 3 nén hương khấn vái và cắm vào mỗi bát hương một cây.
Văn khấn bỏ bát hương cũ
Gia đình sau khi sắp xếp mâm cúng lễ giải xá, cần đọc văn khấn để tiến hành bỏ bát hương cũ. Theo đó bài văn khấn cần phải đọc đúng cách, một bài văn khấn đơn giản sẽ được đọc và áp dụng như sau:
Khi đã cúng giải xá hoàn tất, gia chủ cần hóa tờ văn khấn và tiền vàng. Sau đó vãi riêng gạo và muối ra trước cửa ngõ. Khi tàn hết hương cần xin hạ lễ và đem thịt, trứng sống đi luộc chín.
Một số lưu ý khi thay bát hương cũ:
Khi thay bát hương cũ sang mới cần lưu ý một số vấn đề sau để gia đình tránh gặp những tai ương không đáng có và phạm tới ông bà, tổ tiên, các vị thần linh:
- Làm sạch bát hương bằng rượu gừng.
- Chuẩn bị thất bảo và tro: Có thể mua sẵn tro tại cửa hàng bán hàng mã và mua thất bảo ở những tiệm vàng bạc, đá quý.
- Rửa tay sạch sẽ bằng rượu gừng khi bốc tro vào trong bát hương. Khi bốc cần đếm theo quy tắc là Sinh, lão, bệnh, tử và dừng lại ở “sinh”. Tuyệt đối không đổ đầy mà phải bốc từng nắm và phải khấn trong đầu trước khi bốc bát hương.
- Đặt bát hương về đúng với vị trí ban đầu, bát hương của thần linh đặt ở giữa, bát hương gia tiên đặt ở bên tay phải và bát hương bà cô đặt ở bên tay trái theo đúng với quan niệm “Nam tả, nữ hữu”
- Sắm lễ cần đầy đủ những vật dụng cơ bản và thành tâm là được.
- Bố trí bát hương đúng vị trí, tuyệt đối không được xê dịch, những đồ thờ dâng lên cần đặt nằm phía trước của bát hương là tốt nhất.
- Ngoài việc chuẩn bị phần tro để bỏ vào bát hương, bạn có thể bỏ thêm các vật thất bảo như thạch anh, đá quý,… Các vật thất bảo này sẽ giúp xua tan tà khí, mang lại vận may và tốt cho sức khỏe gia chủ.
- Bạn có thể bỏ thêm một lá thần chú, đã viết tên hiệu thần vị. Khi đã có đủ các vật phẩm vào bát hương, gia chủ thắp nén hương thành kính hướng lên trời biểu tượng cho tam tài.
- Các chuyên gia phong thủy cho rằng vẫn có thể thay thế tro bằng hạt cát mịn. Tuy nhiên cần lưu ý lấy cát từ các nguồn sạch sẽ, không lẫn tạp chất. Cát dùng bỏ vào bát hương nếu không sạch, có nhiều tà khí sẽ làm mất đi sự linh ứng khi thờ cúng. Nhược điểm của việc dùng cát là khi cắm hương sẽ khá cứng, vậy nên bạn cần phải cân nhắc kỹ lưỡng.
Trên đây là những lưu ý về cách thay bát hương cũ mọi người đều nên biết. Việc thay thế các đồ vật trên bàn thờ gia tiên cần phải hết sức cẩn thận, đảm bảo các yếu tố về phong thủy và tâm linh để mang tài vận vào về.
